Jesień

Pory roku od wieków wyznaczały roczny cykl życia człowieka. Z czasem zaczęły być coraz mniej istotne, ponieważ człowiek coraz lepiej radził sobie z pokonywaniem trudności i ograniczeń każdej z pór roku. Jednakże to świat przyrody

(…) jest źródłem symboli podstawowych: żywiołów, barw, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych i termicznych [Kielin: 1999, s. 176].

To z tego powodu pory roku stanowią podstawę metody porannego kręgu¹. Istotne miejsce zajmują też w metodzie ośrodków zainteresowań (postulującej naukę „dla życia i przez życie” [Sadowska: 2003, s. 181]) oraz w wywodzącej się z MOZ-u metodzie ośrodków pracy. Również w edukacji wczesnoszkolnej prowadzonej w formie edukacji zintegrowanej pory roku stanowią ważną część omawianego materiału. Już sam ministerialny podręcznik „Nasz elementarz” dla klasy pierwszej składa się z czterech części – każda zatytułowana jest nazwą kolejnej pory roku. Wszystkie treści dydaktyczne wprowadzane są więc zgodnie z rocznym cyklem przyrody.

Na studiach podyplomowych z oligofrenopedagogiki dowiedziałam się, że coraz częściej odchodzi się od pełnego stosowania metody ośrodków pracy w szkołach specjalnych. Wynika to z coraz większych rozbieżności między modelowymi a prawdziwymi porami roku.

Z pewnością rzadko kiedy (jeśli w ogóle) pory roku są w pełni modelowe, nie można z dużym wyprzedzeniem zaplanować szczegółowych zajęć o konkretnych zjawiskach pogodowych, bo nie ma żadnej pewności, że w zaplanowanym terminie będzie na przykład padał deszcz, a liście na drzewach będą miały klasycznie jesienne kolory. Mimo to jednak uważam, że nie należy rezygnować ze skupiania się w procesie edukacyjnym na zmianach zachodzących w przyrodzie. Dotyczy to także zajęć logopedycznych.

Sama podczas zajęć logopedycznych zwracam uwagę na to, by przekazywać i rozwijać wiedzę związaną z porami roku. Treści te są istotne, ponieważ pozwalają zauważyć i zrozumieć(!) zmiany zachodzące w najbliższym otoczeniu, umożliwiają adekwatne reagowanie na nie (choćby ubiorem), a także dają szansę przewidywania tego, co stanie się w najbliższym czasie. To ważne, by jednak nie oczekiwać w środku lata, że już lada moment będzie można pojeździć na sankach.

Na jesień przygotowałam grę do ćwiczenia aparatu artykulacyjnego.

Do pobrania za darmo gra w formacie pdf:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EET3pYVm90Z2hZR0xTcnJKYzQ4OUJ2cFV5TUNR/view
Pobierz za darmo instrukcję do gry:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEaVZNSVE0dXpKQlJfbEpTQVFPMGs1R1UtZEpn/view
Pobierz za darmo ćwiczenia do wklejenia uczniom do zeszytu (mieszczą się w zeszycie formatu A5!):
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEQlRVSGRONnlOcHdCQXJtc3FkdGJMOFNoYWgw/view

Podczas gry ćwiczy nie tylko język i buzia, ale też pamięć oraz kojarzenie.

O jesieni można też porozmawiać w trakcie wykonywania jesiennej karty pracy:

Jesienna karta pracy w formacie pdf do pobrania:
https://drive.google.com/file/d/0B4Znt_PeD4EEd05xbzlGOURuSVdNWUR1Wi1RSDdxSF84aktJ/view
Podczas wykonywania z dziećmi tej karty pracy warto pytać pełnymi zdaniami, np. „Czy jesienią pada deszcz?”, „Czy jesienią zbierane są jabłka?”. Dzięki temu karta pracy pomoże nie tylko utrwalić wiedzę dotyczącą jesieni, ale także pozwoli poćwiczyć czasowniki i rozbuduje słownictwo (o ile ciekawsze są zróżnicowane pytania o stałego „Czy deszcz/jabłko/róża kojarzy się z jesienią?”).

Bibliografia:

1. Kielin Jacek, 1999, Rozwój daje radość, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
2. Sadowska Katarzyna, 2003, Podstawowe założenia i wartości metody ośrodków pracy w szkolnictwie specjalnym [w:] „Nauczyciel i szkoła”, 1-2 (18-19), 180-196